Sjaak de Gouw ’Discussie mag nog wel wat scherper’
De GGD Hollands Midden is een trouwe deelnemer aan de Von Münchhausensessies. Vanaf het prille begin werkt de Gemeentelijke Gezondheidsdienst enthousiast mee om met andere instanties knelpunten in de samenleving op te lossen. ,,In onze eigen organisatie passen wij het Münchhausenmodel in zakformaat al langer toe.’’
‘Baron’ Sjaak de Gouw, directeur van de GGD, verklaart zich nader. Rustig en raak legt hij uit dat de GGD op het snijpunt van bestuurlijke orde, veiligheid en zorg werkt. ,,Wij verbinden die drie terreinen’’, zegt hij. Ook wijkt de GGD af van de rest doordat het bijvoorbeeld geen eigen opvangvoorziening heeft. ,,En geen raad van bestuur boven ons. De gemeente is onze bestuurder. In totaal heb ik maar liefst 19 bazen.’’
Mede door die brede opzet is de GGD van nature geneigd om met partners in conclaaf te gaan. Of dat nu de politie, de woningcorporatie, stichting De Binnenvest of de gemeente is, samen sta je sterker. ,,Zo werkt Von Münchhausen ook’’, zegt Monique Veenstra enthousiast. ,,Dat had ik meteen in de gaten toen die meneer uit Rotterdam (Aad van Nes) in het stadhuis op een fantastische manier kwam vertellen hoe de beweging in Rotterdam optreedt. Het is toch mooi dat wij ons er niet bij neerleggen dat zaken vastlopen omdat iedereen zich aan de regels houdt.’’
Als ‘hartenjager’ is Veenstra een vaste en graag geziene gast op de tweemaandelijkse bijeenkomsten. Niet alleen draagt zij regelmatig een casus aan, maar ook legt zij uit hoe de beweging nog beter kan werken. ,,Eigenlijk moet iedereen die een casus inbrengt zich goed voorbereiden en zijn casus met feiten onderbouwen. Soms is overleg met het meldpunt van de GGD al voldoende en hoeft zo’n zaak niet eens bij Von Münchhausen te worden besproken. Of kan die juist krachtdadiger worden aangepakt. Daarnaast moet ik nog regelmatig uitleggen dat wij niet van de GGZ (Geestelijke Gezondheidszorg) zijn, al snap ik de vergissing.’’
Zaken die bij Von Münchhausen ter sprake komen, zijn volgens Monique Veenstra vaak ingewikkeld. ,,Ook al doe je nog zo je best als hulpverlener, dan nog ziet een klant soms onverwacht af van de geboden oplossing. Dat kan frustrerend zijn. Als je zo’n casus dan inbrengt bij Von Münchhausen, vind ik dat geen brevet van onvermogen. Integendeel, het zou wat mij betreft nog wel wat wilder mogen.’’
Sjaak de Gouw deelt die mening. De Leidse beweging blijft werkt volgens hem op operationeel niveau (de hartenjagers met hun casussen) prima, maar voor de baronnen ziet hij ook een schone taak weggelegd. ,,Als een casus zou vastlopen door een gebrek aan samenwerking, hoeven baronnen de zaak niet vlot te trekken. Pas als we tegen de grenzen van de regels aanlopen, kunnen wij die oprekken. We mogen dat misschien niet, maar gezien de ernst van de zaak kunnen we het dan toch doen. Die scherpte mis ik nog bij Von Münchhausen, maar misschien is het ook niet nodig.’’
Vandaar dat de GGD-directeur (,,Ik kom als ik verwacht dat mijn aanwezigheid een meerwaarde heeft’’) lang niet alle Von Münchhausenbijeenkomsten bezoekt. Op maandag 1 juni, als de GGD gastheer is, geeft hij uiteraard wel acte de présence. ,,Ik houd dat een praatje zonder plaatjes.’’ Dan rest er nog tijd genoeg om oude en nieuwe casussen te bespreken, op acht hoog in het gebouw aan de Parmentierweg hopelijk in alle opzichten op hoog niveau. ,,Dat moet zeker lukken als de casuïstiek van tevoren wordt rondgestuurd’’, besluit Sjaak de Gouw.
Buitenring
Een verschil tussen de GGD en de Von Münchhausenbeweging in Leiden is de ‘buitenring’, zoals Sjaak de Gouw het noemt. Hij verstaat daaronder de organisaties die wat verder afstaan van de professionele hulpverleners, maar wel kunnen bijdragen aan oplossingen voor lastige casussen. Kerken, fondsen en vrijwilligersorganisaties ziet hij als een welkome aanvulling.
Wel signaleert hij de beperking van deze buitenring. ,,Zulke organisaties missen soms het overzicht van het gehele netwerk. Ik merk dat bijvoorbeeld bij de nieuwe wijkzorgteams. Zij denken zaken te kunnen aanpakken, maar die blijken bij nader inzien soms toch te complex.’’
Toch hoopt Sjaak de Gouw dat de buitenring van de Von Münchhausen steeds breder wordt. Volgens Monique Veenstra overweegt ook het Leger des Heils – voorheen nogal gereserveerd ten opzichte van de beweging – toe te treden.
Door Tim Brouwer de Koning