‘Baron’ Frank van Rooij wordt wijzer van Von Münchhausen
Radius is op maandag 13 april gastheer van Von Münchhausen. Directeur-bestuurder Frank van Rooij verheugt zich op die bijeenkomst. ,,Mijn powerpointpresentatie zal kort en bondig zijn’’, zegt hij lachend. ,,Want het gaat dan niet om Radius, maar om de beweging.’’
Toch legt Van Rooij graag uit wat zijn dagelijkse werk inhoudt. Hij geeft leiding aan een organisatie die zich inzet voor duizenden thuiswonende ouderen, chronisch zieken, gehandicapten en mantelzorgers in Leiden en Oegstgeest. Door diensten als het ouderenadvies, het wijkwerk op de locaties, Maaltijd aan Huis, personenalarmering en dagopvang kunnen ouderen langer zelfstandig wonen. Zo bespaart Radius de maatschappij kosten, en dat met een uitgebreid netwerk van vrijwilligers. ,,Wij zijn er voor wie het zelf niet redden’’, zegt de directeur ,,inclusief Nieuwe Nederlanders. Radius Leiden en Oegstgeest heeft zijn wortels in de wijk.’’
Al in 2012 werd Frank van Rooij warmgemaakt voor Von Münchhausen, de beweging die geen ‘nee’ kent en over de schutting van de eigen organisatie heenkijkt. ,,Als ik me niet vergis heeft Marianne den Hartog van De Sleutels mij destijds enthousiast gemaakt. ‘Baron’ Van Rooij somt op waarom hij deze Leidse beweging goed vindt. ,,De lijnen zijn kort en door het informele karakter kom je gauw in contact met mensen die je anders nooit zou spreken. In zo’n setting kun je gemakkelijk over grenzen heen denken.’’
Von Münchhausen is volgens Van Rooij laagdrempelig en praktisch. ,,Het is slim bedacht, slechts twee uur, inclusief een goede maaltijd – en dat aan het eind van de dag – zo zit je half acht thuis. Door het roulerende gastheerschap leer je bovendien andere organisaties beter kennen. Dat draagt weer bij aan onze kennis over de stad.’’
Wel vraagt de voorman van Radius zich af of de tweemaandelijkse bijeenkomsten voldoende opleveren. Op zijn aandringen kwam vorig jaar een overzicht van ingebrachte en opgeloste casussen tot stand: meten is immers weten. ,,Ik weet eigenlijk niet wat een goede score is. Misschien kunnen we eens een enquête houden over wat organisaties verwachten van de beweging. We hoeven heus niet alle problemen van de stad te bespreken. Voor mij betekent Von Münchhausen een bijzondere constructie voor bijzondere problemen. En onze bijeenkomsten bevorderen de deskundigheid.’’
Gedragscode
Op één punt kan Von Münchhausen Leiden zich volgens Frank van Rooij nog verbeteren. Hij pleit voor meer zorgvuldigheid op- het gebied van privacy. ,,Zeg maar een gedragscode: namen moeten niet genoemd worden, en dat slipt er wel eens doorheen.’’
,,Ik krijg daar vragen over van nieuwkomers’’, zegt hij. ,,Het gebeurt weliswaar niet zo vaak, maar het kan potentiële deelnemers afremmen om een casus in te brengen. Het verloop onder de deelnemers aan Von Münchhausen is zo groot, dat er toch een kans bestaat dat namen op straat komen te liggen. Dat kunnen we met zijn allen voorkomen door casussen anoniem in te brengen. De ene organisatie is daarin wat meer getraind dan de andere. Maar ik denk dat iedereen het met eens is dat dat zo moet. Verzachtende omstandigheid is wel, dat Von Münchhausen heeft geregeld dat de bijeenkomst besloten is en de website een afgeschermd gedeelte heeft.”
Waterland
Met wat passen en meten zouden de deelnemers aan Von Münchhausen op13 april wel onderdak kunnen vinden in één van de locaties van Radius, zelfs in het statige pand aan de Hooglandse Kerkgracht. Maar toch kiest de organisatie voor een ander gebouw: het Waterland College. ,,Dat is een prachtige moderne school, waarmee we toch al nauwe betrekkingen onderhouden. Zo organiseren we er met zeven andere organisaties om de 2 maanden een Alzheimer Café.’’ In wezen is deze samenwerking een Von Münchhausen in het klein, acht verschillende organisaties hebben het samen opgepakt. De deelnemende organisaties vullen elkaar aan waar dat nodig is.
Japan
Frank van Rooij vertelt, dat hij op werkbezoek is geweest in Japan. In het land van de Rijzende Zon mocht hij uitleggen hoe Radius erin slaagt veel ouderen actief te krijgen in het vrijwilligerswerk. ,,Op dat gebied scoort Nederland na Zweden het hoogst van de hele wereld. Veel beter ook dan Japan, dat nog meer vergrijsd is dan Nederland. In Japan is vooral in landelijke gebieden de mantelzorg binnen de familie nog erg intact, maar vooral in de steden is een grote behoefte aan vrijwilligerswerk onder de vergrijsde bevolking .’’
Via de Leyden Academy kwam Van Rooij in contact met een Japanse delegatie die onderzoek doet naar vrijwilligerswerk onder ouderen. Nadat de Japanners eerst uitgebreid kennis hadden gemaakt met de aanpak van Radius, en collega organisaties, kreeg Van Rooij een uitnodiging voor een tegenbezoek. ,,Ik was voor hen, al zijn ze veel te beleefd om me zo te noemen, de kers op de taart. De presentatie van hun driejarig onderzoek werd zo opgeleukt met praktijkverhalen. In Tokio duurde mijn PowerPoint wat langer dan normaal, omdat ik een tolk nodig had. Maar de boodschap is overgekomen. Ook ik heb heel wat opgestoken. Japanners worden, onder meer door gezond te eten en veel te bewegen, gemiddeld nog ouder dan wij. Vandaar dat zij zo hard op zoek zijn naar vrijwilligers, omdat de individualisering in de samenleving en het isolement onder ouderen daar ook zijn toegenomen. Tot slot ben ik diep onder de indruk geraakt van de mooie omgangsvormen, de beleefdheid, het buigen en de aandacht in het contact zijn heel bijzonder.’’
Door Tim Brouwer de Koning